Adam Smith
Khi học ở trung học Trần hưng Đạo, Dalat, mình đã được giới thiệu về Adam Smith.
Sau này, đọc vài bài viết của bạn Lê Tiến, tên ông lại ám ảnh mình.
Hôm nay, ghé trang anh Thông, thấy anh có giới thiệu bài viết về Adam Smith của GS Heinz Welsch từ báo Frankfurt Rundschau
ngày 1.6.2023.
300 Jahre Adam Smith: Moral und Eigennutz (1)
Do đó, mình tạm dịch kiểu song ngữ cho vui, vừa có dịp tự học.
thân mến
ĐN
300 Jahre Adam Smith: Moral und Eigennutz (1)
fr.de 300 Jahre Adam Smith: Moral und Eigennutz
01.06.2023, 16:04 Uhr
Der schottische Philosoph und Ökonom Adam Smith (1723-1790) ist heute wieder aktuell. Adam Smith und die Herausforderungen des 21. Jahrhunderts. Ein Blick auf das Werk und die Aktualität des Ökonomen und Philosophen. Von Heinz Welsch Adam Smith, dessen Geburt sich in diesen Tagen (vermutlich am 5. Juni) zum 300. Mal jährt, wird von vielen als Begründer der modernen Volkswirtschaftslehre angesehen. Er wird oft mit der Vorstellung in Verbindung gebracht, dass Gemeinwohl aus der Verfolgung von Eigeninteressen unter Bedingungen des freien Marktes entsteht. Smiths Überlegungen zu diesen Themen waren jedoch weitaus differenzierter, als ihm vielfach zugestanden wird. Darüber hinaus war er nicht nur Nationalökonom, sondern auch Moralphilosoph. In beiderlei Hinsicht ist sein Denken in Anbetracht der globalen Herausforderungen des 21. Jahrhunderts von großer Relevanz. 1 Die unsichtbare Hand In seinem Hauptwerk „Der Wohlstand der Nationen“ (1776) beschäftigte sich Smith mit der Frage, wie die Gesellschaft die unabhängigen Aktivitäten einer großen Anzahl von Wirtschaftsakteuren – Produzenten, Transporteuren, Händlern, Verbrauchern – koordinieren kann, die einander oft nicht kennen und über die ganze Welt verstreut sind. Seine Behauptung war, dass die Koordination zwischen all diesen Akteuren spontan entstehen könnte, ohne dass eine Person oder Institution bewusst versucht, sie zu schaffen oder aufrechtzuerhalten – und ohne dass es des Wohlwollens der Akteure bedarf. Wie Smith darlegte, wirken Märkte wie eine „unsichtbare Hand“, die die Interessen der Gesellschaft fördert, ohne dass die Marktteilnehmer etwas anderes als ihre Eigeninteressen verfolgen müssen. Die diesbezüglichen folgenden Ausführungen gehören zu den am meisten zitierten Passagen in der wirtschaftswissenschaftlichen Ideengeschichte: „Wir erwarten unsere Mahlzeiten nicht vom Wohlwollen des Metzgers, Brauers oder Bäckers, sondern von der Verfolgung ihrer eigenen Interessen.“ Ein Geschäftsmann „wird in diesem wie auch in vielen anderen Fällen von einer unsichtbaren Hand geleitet, um einen Zweck zu fördern, der keineswegs in seiner Absicht lag. Es ist auch nicht immer das Schlechteste für die Gesellschaft, dass dieser nicht beabsichtigt gewesen ist. Indem er seine eigenen Interessen verfolgt, fördert er oft diejenigen der Gesellschaft auf wirksamere Weise, als wenn er tatsächlich beabsichtigt, sie zu fördern.“ Die Grundidee dieses „Theorems der unsichtbaren Hand“ ist banal: Metzger, Brauer oder Bäcker auf der einen Seite und ihre Kundschaft auf der anderen werden nur dann einen freiwilligen Handel abschließen, wenn dies zum beiderseitigen Vorteil ist, und dieser Handel wird so lange ausgedehnt, bis keine weitere beiderseitige Verbesserung mehr möglich ist. Auf diese Weise kommt ein wirtschaftliches Optimum zustande, in dem das Wohl der einen Seite nur noch zu Lasten des Wohls der anderen Seite gesteigert werden könnte, so dass dadurch das Gesamtwohl nicht weiter erhöht werden kann. Dass dieses Optimum an Gemeinwohl sich einstellt, ist jedoch an eine Reihe von Voraussetzungen gebunden, wie die moderne Wirtschaftswissenschaft gezeigt hat. Erstens darf es sich bei einem Handel nicht um ein Geschäft zu Lasten Dritter handeln, indem etwa die Aktivität der Bäcker zum berühmt-berüchtigten Londoner Smog beiträgt und dadurch Andere schädigt (externe Effekte). Zweitens dürfen die Güter keine der Kundschaft verborgene Eigenschaften haben (etwa schädliche Inhaltsstoffe der Backwaren), so dass gemeinwohlschädigende Geschäfte zustande kämen, die bei entsprechender Kenntnis der Kundschaft unterbleiben würden (Informationsasymmetrie). Drittens müssen jeweils mehrere Bäcker beziehungsweise Brauer oder Metzger im Wettbewerb miteinander stehen, so dass keiner die Kundschaft übervorteilen kann (Marktmacht). Viertens schließlich gibt es Güter, die mehreren oder allen Gesellschaftsmitgliedern zugutekommen und von privaten Akteuren nicht angeboten werden (öffentliche Güter). Smith war sich einiger dieser Einschränkungen bewusst. So verstand er, dass es das Gemeinwohl schädigt, wenn sich Verkäufer zusammenschließen oder absprechen, um den Wettbewerb zu untergraben. Insbesondere wandte er sich gegen Monopole, die von Regierungen geschützt wurden, wie beispielsweise die Britische Ostindien-Kompanie. Andererseits betonte er die Rolle des Staates bei der Bereitstellung öffentlicher Güter wie dem Justiz- und Bildungswesen sowie dem Bau öffentlicher Infrastrukturen wie Brücken, Straßen und Kanäle. Deshalb ist es verfehlt, Smith als Kronzeugen für die vulgärliberale Parole „privat vor Staat“ zu vereinnahmen. 2 Ethische Gefühle Trotz der Bedeutung von Eigennutz für das wirtschaftliche und soziale Geschehen glaubte Smith nicht, dass die Menschen ausschließlich von Eigeninteressen geleitet werden. 17 Jahre vor „Der Wohlstand der Nationen“ hatte er ein Buch über ethisches Verhalten mit dem Titel „Theorie der ethischen Gefühle“ (1759) veröffentlicht. Darin argumentierte er, dass Menschen teilweise von inneren Empfindungen für „richtiges“ und „falsches“ Verhalten geleitet werden, die auf Sympathie gründen, und nicht auf rationalem Kalkül. Aus den ethischen Gefühlen entstehen Pflichten gegenüber anderen, die in unterschiedlicher Intensität auftreten. Die stärksten Pflichten ergeben sich aus persönlicher Vertrautheit. Sie gelten am stärksten und bedingungslos für die eigenen Kinder und nahe Verwandte, erstrecken sich aber auch auf alle, die wir kennen. Die schwächste Verpflichtung besteht gegenüber entfernten Menschen in Not. Smiths Arbeit über moralisches Verhalten ist in mehrfacher Hinsicht bemerkenswert. Erstens bezieht sich Smiths Vorstellung davon, welches Verhalten richtig und falsch ist, nicht auf die Ergebnisse oder Konsequenzen der Verhaltensweisen. Dies unterscheidet sich von der konsequenzialistischen Vorstellung, nach der der Maßstab für ethisches Verhalten auf der Ergebnisebene liegt, beispielsweise der von den Utilitaristen propagierte Maßstab „das größte Glück der größten Zahl“. Zweitens verfolgt Smith einen intuitionistischen Ansatz, das heißt, er betrachtet moralische Verpflichtungen als auf inneren Gefühlen beruhend, anstatt sie durch axiomatisches Denken zu begründen oder „abzuleiten“, wie dies vielfach in der Moralphilosophie seiner (wie auch der heutigen) Zeit der Fall ist. Dieser Ansatz ist dem intuitionistischen Moralansatz der modernen Moralpsychologie, insbesondere der Theorie der moralischen Grundwerte (moral foundations theory) sehr ähnlich. Drittens passt Smiths Idee der Intensität moralischer Verpflichtungen in Abhängigkeit von (mentaler oder geografischer) Nähe gut zur Unterscheidung der modernen Moralpsychologie zwischen gruppenorientierten (parochialen) und individuenorientierten (universalistischen) moralischen Werten: Während erstere sich nur auf Mitglieder der eigenen Gruppe beziehen, gelten letztere unparteiisch für alle Individuen, wobei der ausschlaggebende parochiale Grundwert die Loyalität ist, die in einem latenten Spannungsverhältnis mit den universalistischen Werten Fairness und Fürsorge steht. Smiths Vorstellungen zum ökonomischen und zum ethischen Verhalten werden vielfach als miteinander schwer vereinbar angesehen. Als Beiträge zum Verständnis wesentlicher Herausforderungen unserer Zeit erweisen sie sich jedoch als komplementär. 3 Adam Smith und die Herausforderungen des 21. Jahrhunderts Wesentliche Herausforderungen des 21. Jahrhunderts sind in den Sustainable Development Goals der Vereinten Nationen benannt, unter anderem Hunger, Armut, Ungleichheit, Klimawandel und der Verlust an Artenvielfalt. Diese Diagnose globaler Herausforderungen steht im Einklang mit der Sicht Tausender Studierender der Wirtschaftswissenschaft und ihrer Motivation, dieses Fach zu wählen. Im Zeitraum 2016 bis 2018 beantworteten mehr als 4400 Studierende an 25 Universitäten in zwölf Ländern am ersten Tag ihres Studiums die Frage: „Was ist das drängendste Problem, mit dem sich Wirtschaftswissenschaftler beschäftigen sollten“? Während „Arbeitslosigkeit“ und „Inflation“ vielfach genannt wurden, lag „Ungleichheit“, gefolgt von „Umwelt“ und „Nachhaltigkeit“, an der Spitze. In einer späteren Befragung (2019) lag „Klimawandel“ fast gleichauf mit „Ungleichheit“. Passend dazu trug die Vorlesung von William Nordhaus aus Anlass der Verleihung des Ökonomienobelpreises den Titel „Climate Change: The Ultimate Challenge for Economics“. Genau wie das von Adam Smith angesprochene Justiz- und Bildungswesen sind Nachhaltigkeit, ein funktionierendes Klimasystem und Artenvielfalt öffentliche Güter, das heißt, sie stiften allen Betroffenen einen Nutzen, ohne dass der Nutzen für eine Person zu Lasten des Nutzens für eine andere Person geht (Nichtrivalität des Nutzens). Wie beschrieben, ist die Bereitstellung öffentlicher Güter nach Smiths Auffassung eine Staatsaufgabe. Diese Aufgabe kann ein Staat im Fall von Justiz und Bildung erfüllen, weil ihre Nutzung im Wesentlichen auf die jeweiligen Staatsbürger:innen beschränkt ist (oder werden kann) und der Staat deshalb diese Güter durch die – zwangsweise – Erhebung von Steuern finanzieren kann. Während die Nichtrivalität den Gütern Justiz und Bildung einerseits und Nachhaltigkeit, Klimaschutz und Artenvielfalt andererseits gemeinsam ist, unterscheiden sich letztere dadurch von ersteren, dass niemand von ihrer Nutzung ausgeschlossen werden kann. Damit geben Bemühungen um Nachhaltigkeit, Klimaschutz und Artenvielfalt stets Anlass zu Trittbrettfahrerverhalten, das solche Bemühungen torpediert: Eigeninteresse, das im Fall von Backwaren und Bier zu adäquater Versorgung führt, bedingt hier eklatante Unterversorgung. Um dem Trittbrettfahrerverhalten entgegenzuwirken, ist im Fall öffentlicher Güter ohne die Möglichkeit des Nutzungsausschlusses moralisches Handeln gefordert. In der Tat begreift die evolutionäre Kulturanthropologie das Aufkommen ethischer Gefühle und empfundener moralischer Pflichten als Beitrag zur freiwilligen kooperativen Bereitstellung öffentlicher Güter. Moralische Pflichten weisen jedoch sowohl nach Smiths Auffassung als auch gemäß der Psychologie moralischer Grundwerte eine mit der mentalen, räumlichen oder auch zeitlichen Entfernung abnehmende Intensität auf. Während das erforderliche Maß an Klima- und Artenschutz – als Gegengewicht zum Eigennutz – eine wahrhaft universalistische Moral voraussetzt, die das Wohl aller gegenwärtigen und zukünftigen Betroffenen — ob nah oder fern – gleichermaßen berücksichtigt, deutet vieles darauf hin, dass Adam Smiths Sicht der abgestuften moralischen Empfindungen und daraus resultierenden Handlungen der Realität näher kommt als uns lieb ist. -- Der Autor Heinz Welsch ist Professor im Ruhestand für Volkswirtschaftslehre an der Universität Oldenburg. Er hat zahlreiche Forschungsarbeiten auf den Gebieten Umwelt- und Klimaökonomik sowie Verhaltensökonomik und Zufriedenheitsforschung publiziert. Zum Weiterlesen Adam Smith: „Theorie der ethischen Gefühle“. Meiner-Verlag 2021. 668 S., 28,90 Euro. Heinz Welsch: „Glück, Natur und Moral in der Wirtschaftswissenschaft – Moderne Ökonomik und die Herausforderungen des 21. Jahrhunderts“. Springer-Gabler 2023. 63 S., 14,99 Euro.
|
fr.de 300 năm của Adam Smith: Đạo đức và tư lợi
01/06/2023, 16:04
Nhà triết học và kinh tế học người Scotland Adam Smith (1723-1790) lại có liên quan đến ngày nay. Adam Smith và những thách thức của thế kỷ 21. Một cái nhìn về công việc và tính thời sự của nhà kinh tế học và triết học. Bởi Heinz Welsch
Adam Smith, hiện đã tròn 300 tuổi (có lẽ là ngày 5 tháng 6), được nhiều người coi là người sáng lập ra kinh tế học hiện đại. Nó thường gắn liền với ý tưởng rằng lợi ích chung phát sinh từ việc theo đuổi lợi ích cá nhân trong điều kiện thị trường tự do. Tuy nhiên, những phản ánh của Smith về những vấn đề này phức tạp hơn nhiều so với những gì ông thường được ghi nhận. Ngoài ra, ông không chỉ là một nhà kinh tế quốc gia, mà còn là một triết gia đạo đức. Ở cả hai khía cạnh, suy nghĩ của ông rất phù hợp khi xem xét những thách thức toàn cầu của thế kỷ 21.
1 Bàn tay vô hình Trong tác phẩm chính của mình, Của cải của các quốc gia (1776), Smith đã giải quyết câu hỏi làm thế nào xã hội có thể điều phối các hoạt động độc lập của một số lượng lớn các tác nhân kinh tế - nhà sản xuất, người vận chuyển, thương nhân, người tiêu dùng - những người thường không biết nhau và là ai. nằm rải rác khắp nơi trên thế giới. Lập luận của ông là sự phối hợp giữa tất cả các tác nhân này có thể phát sinh một cách tự nhiên, không cần bất kỳ nỗ lực có ý thức nào của bất kỳ người nào hoặc tổ chức nào để tạo ra hoặc duy trì nó - và không cần đến lòng nhân từ của các tác nhân. Như Smith đã chỉ ra, thị trường hoạt động giống như một “bàn tay vô hình” thúc đẩy lợi ích của xã hội mà những người tham gia thị trường không cần phải theo đuổi bất cứ điều gì khác ngoài lợi ích của chính họ. Những phát biểu có liên quan sau đây nằm trong số những đoạn được trích dẫn nhiều nhất trong lịch sử các ý tưởng kinh tế: "Chúng tôi không mong đợi bữa ăn của mình từ thiện chí của người bán thịt, người nấu bia hay người làm bánh, mà từ việc theo đuổi lợi ích của chính họ." bàn tay vô hình để tiếp tục một mục đích mà không phải là ý định của anh ta. Nó cũng không phải lúc nào cũng là điều tồi tệ nhất đối với xã hội mà nó không cố ý. Khi theo đuổi lợi ích riêng của mình, anh ta thường thúc đẩy lợi ích của xã hội một cách hiệu quả hơn là khi anh ta thực sự có ý định thúc đẩy họ.” Ý tưởng cơ bản của "định lý bàn tay vô hình" này là banal/bình thường: một mặt là người bán thịt, người sản xuất bia hoặc thợ làm bánh và mặt khác là khách hàng của họ sẽ chỉ tham gia vào một giao dịch tự nguyện nếu đó là lợi ích chung của họ, và giao dịch này sẽ được kéo dài cho đến khi không thể cải thiện lẫn nhau nữa. Theo cách này, đạt được mức tối ưu về kinh tế trong đó phúc lợi của một bên chỉ có thể tăng lên bằng cách làm giảm phúc lợi của bên kia, do đó phúc lợi tổng thể không thể tăng thêm được nữa. Tuy nhiên, như kinh tế học hiện đại đã chỉ ra, có một số điều kiện tiên quyết để đạt được mức phúc lợi công cộng tối ưu này. Thứ nhất, giao dịch không được là hoạt động kinh doanh gây thiệt hại cho bên thứ ba, chẳng hạn như hoạt động của những người thợ làm bánh góp phần tạo ra khói bụi khét tiếng ở London và do đó gây hại cho người khác (tác động bên ngoài). Thứ hai, hàng hóa không được có bất kỳ đặc tính nào mà khách hàng không biết (ví dụ: các thành phần có hại trong bánh nướng), để có thể xảy ra các giao dịch gây hại cho lợi ích chung, điều này sẽ không xảy ra nếu khách hàng có kiến thức phù hợp (thông tin bất cân xứng).
Thứ ba, một số người làm bánh, nấu bia hoặc bán thịt phải cạnh tranh với nhau để không ai có thể lừa dối khách hàng (sức mạnh thị trường). Thứ tư, có những hàng hóa mang lại lợi ích cho một số hoặc tất cả các thành viên trong xã hội và không được cung cấp bởi các chủ thể tư nhân (hàng hóa công cộng). Smith đã nhận thức được một số hạn chế này. Ông hiểu rằng khi các nhà cung cấp liên kết với nhau hoặc thông đồng để phá hoại cạnh tranh, điều đó có hại cho lợi ích chung. Đặc biệt, ông phản đối các công ty độc quyền được bảo vệ bởi chính phủ, chẳng hạn như Công ty Đông Ấn Anh. Mặt khác, ông nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong việc cung cấp hàng hóa công cộng như tư pháp và giáo dục và trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng như cầu, đường và kênh rạch. Do đó, thật sai lầm khi tuyên bố Smith là nhân chứng chính cho khẩu hiệu tự do thô tục “tư nhân trước nhà nước”.
2 Cảm xúc đạo đức Bất chấp tầm quan trọng của tư lợi trong các vấn đề kinh tế và xã hội, Smith không tin rằng mọi người chỉ được hướng dẫn bởi tư lợi. Mười bảy năm trước Của cải của các quốc gia, ông đã xuất bản một cuốn sách về hành vi đạo đức có tựa đề Lý thuyết về cảm xúc đạo đức (1759). Trong đó, ông lập luận rằng mọi người được hướng dẫn một phần bởi cảm xúc bên trong về hành vi "đúng" và "sai" dựa trên sự cảm thông hơn là tính toán hợp lý. Cảm xúc đạo đức dẫn đến nghĩa vụ đối với người khác, xảy ra ở các mức độ khác nhau. Nhiệm vụ mạnh mẽ nhất đến từ sự thân mật cá nhân. Chúng áp dụng mạnh mẽ và vô điều kiện nhất cho con cái và người thân của một người, nhưng cũng mở rộng cho tất cả những người chúng ta biết. Nghĩa vụ yếu nhất là đối với những người ở xa có nhu cầu.
Công trình của Smith về hành vi đạo đức đáng chú ý ở một số khía cạnh. Đầu tiên, ý tưởng của Smith về hành vi nào là đúng và hành vi nào là sai không liên quan đến kết quả hoặc hậu quả của các hành vi. Điều này khác với quan niệm của người theo chủ nghĩa hệ quả, theo đó tiêu chuẩn của hành vi đạo đức dựa trên mức độ kết quả, chẳng hạn như tiêu chuẩn “hạnh phúc lớn nhất của số lượng lớn nhất” do những người theo chủ nghĩa vị lợi truyền bá. Thứ hai, Smith áp dụng cách tiếp cận theo chủ nghĩa trực giác, nghĩa là ông xem các nghĩa vụ đạo đức dựa trên cảm xúc bên trong, thay vì đặt cơ sở hoặc "bắt nguồn" chúng thông qua lập luận tiên đề, như nhiều trường hợp trong triết học đạo đức của ông (cũng như đương thời). lần. Cách tiếp cận này rất giống với cách tiếp cận trực giác đối với đạo đức trong tâm lý học đạo đức hiện đại, đặc biệt là lý thuyết nền tảng đạo đức. Thứ ba, ý tưởng của Smith về cường độ của nghĩa vụ đạo đức như là một chức năng của sự gần gũi (tinh thần hoặc địa lý) rất phù hợp với sự phân biệt của tâm lý học đạo đức hiện đại giữa các giá trị đạo đức hướng đến nhóm (địa phương) và hướng đến cá nhân (phổ quát): chỉ đối với các thành viên trong nhóm của chính mình, điều sau áp dụng một cách vô tư cho tất cả các cá nhân, theo đó giá trị cơ bản mang tính quyết định của địa phương là lòng trung thành, điều này tiềm ẩn căng thẳng với các giá trị phổ quát về sự công bằng và quan tâm.
Ý tưởng của Smith về hành vi kinh tế và đạo đức thường được coi là khó dung hòa. Tuy nhiên, với tư cách là những đóng góp để hiểu những thách thức chính của thời đại chúng ta, chúng tỏ ra bổ sung cho nhau.
3 Adam Smith và những thách thức của thế kỷ 21 Những thách thức đáng kể của thế kỷ 21 được nêu tên trong các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc, bao gồm nạn đói, nghèo, bất bình đẳng, biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học. Chẩn đoán về những thách thức toàn cầu này phù hợp với quan điểm của hàng nghìn sinh viên kinh tế và động cơ lựa chọn chuyên ngành của họ. Từ năm 2016 đến 2018, hơn 4.400 sinh viên tại 25 trường đại học ở 12 quốc gia đã trả lời câu hỏi “Vấn đề cấp bách nhất đối với các nhà kinh tế học là gì” ngay trong ngày đầu tiên theo học? Trong khi “thất nghiệp” và “lạm phát” thường xuyên được nhắc đến, “bất bình đẳng” đứng đầu, tiếp theo là “môi trường” và “tính bền vững”. Trong một cuộc khảo sát sau đó (2019), “biến đổi khí hậu” gần như ngang bằng với “bất bình đẳng”. Một cách thích hợp, bài giảng của William Nordhaus nhân dịp trao giải Nobel Kinh tế có tựa đề "Biến đổi khí hậu: Thách thức cuối cùng đối với kinh tế học".
Cũng giống như hệ thống tư pháp và giáo dục mà Adam Smith đã đề cập, tính bền vững, hệ thống khí hậu hoạt động tốt và đa dạng sinh học là hàng hóa công cộng, tức là chúng tạo ra lợi ích cho tất cả các bên liên quan mà không làm mất lợi ích của một người bằng lợi ích của người khác (không phải tranh giành lợi ích). Như đã mô tả, theo quan điểm của Smith, việc cung cấp hàng hóa công cộng là một nhiệm vụ của nhà nước. Một nhà nước có thể hoàn thành nhiệm vụ này trong trường hợp tư pháp và giáo dục, bởi vì việc sử dụng chúng về cơ bản (hoặc có thể) bị giới hạn đối với các công dân tương ứng và nhà nước do đó có thể tài trợ cho những hàng hóa này bằng cách - cưỡng bức - đánh thuế.
Mặc dù một mặt, tính không cạnh tranh là phổ biến đối với hàng hóa của công lý và giáo dục và mặt khác là tính bền vững, bảo vệ khí hậu và đa dạng sinh học, nhưng cái sau khác với cái trước ở chỗ không ai có thể bị loại trừ khỏi việc sử dụng chúng. Những nỗ lực thúc đẩy tính bền vững, bảo vệ khí hậu và đa dạng sinh học luôn làm phát sinh hành vi ăn chơi phóng túng làm hỏng những nỗ lực đó: tư lợi, trong trường hợp bánh nướng và bia dẫn đến nguồn cung đầy đủ, lại gây ra tình trạng cung vượt cầu rõ ràng ở đây. Để chống lại hành vi ăn bám, hành động đạo đức là cần thiết trong trường hợp hàng hóa công cộng không có khả năng bị loại trừ khỏi việc sử dụng. Thật vậy, nhân học văn hóa tiến hóa quan niệm rằng sự xuất hiện của các cảm xúc đạo đức và các nghĩa vụ đạo đức được nhận thức là góp phần vào việc cung cấp hàng hóa công cộng một cách tự nguyện. Tuy nhiên, theo quan điểm của Smith cũng như theo tâm lý học về các giá trị đạo đức cơ bản, nghĩa vụ đạo đức cho thấy cường độ giảm dần theo khoảng cách tinh thần, không gian hoặc thời gian.
Trong khi mức độ cần thiết của khí hậu và bảo vệ các loài - như một đối trọng với lợi ích cá nhân - giả định một nền đạo đức phổ quát thực sự có tính đến sự bình đẳng về hạnh phúc của tất cả những người bị ảnh hưởng, hiện tại và tương lai - gần hay xa - thì vẫn còn nhiều điều để đề xuất rằng quan điểm của Adam Smith về các Cảm giác đạo đức được phân loại và các hành động dẫn đến gần với thực tế hơn chúng ta mong muốn. -- Tác giả Heinz Welsch là giáo sư kinh tế đã nghỉ hưu tại Đại học Oldenburg. Ông đã xuất bản nhiều tài liệu nghiên cứu trong các lĩnh vực kinh tế môi trường và khí hậu cũng như kinh tế học hành vi và nghiên cứu hạnh phúc. Đọc thêm Adam Smith: "Lý thuyết về cảm xúc đạo đức". Meiner-Verlag 2021. 668 trang, 28,90 euro. Heinz Welsch: "Hạnh phúc, bản chất và đạo đức trong kinh tế học - Kinh tế học hiện đại và những thách thức của thế kỷ 21". Springer-Gabler 2023. 63 trang, 14,99 euro.
|
(1)
https://www.fr.de/kultur/gesellschaft/300-jahre-adam-smith-moral-und-eigennutz-92316324.
