Yuval N. Harari đặt câu hỏi trong 1 bài báo trên Economic mới đây: Trọng tâm của cuộc khủng hoảng Ukraine đặt ra một câu hỏi cơ bản về bản chất của lịch sử và bản chất của nhân loại: liệu sự thay đổi có thể xảy ra? Liệu con người có thể thay đổi cách họ hành xử, hay lịch sử lặp lại không ngừng, với việc con người mãi mãi bị lên án là tái hiện những bi kịch trong quá khứ mà không thay đổi bất cứ điều gì ngoại trừ phong cách trang trí?" Ý các bạn ra sao?
Hi Ngộ và Mit,
ĐN biên dịch xong, để đây, 1 phần để mình và mọi người nghe đọc cho tiện.
Dùng add on read aloud :)
Nhất là để luyện nghe đọc tiếng Anh
Thân mến
ĐN
|
economist.com Yuval Noah Harari argues that what’s at stake in Ukraine is the direction of human history
Feb 9th 2022 (Updated Feb 11th 2022) AT THE HEART of the Ukraine crisis lies a fundamental question about the nature of history and the nature of humanity: is change possible? Can humans change the way they behave, or does history repeat itself endlessly, with humans forever condemned to re-enact past tragedies without changing anything except the décor? One school of thought firmly denies the possibility of change. It argues that the world is a jungle, that the strong prey upon the weak and that the only thing preventing one country from wolfing down another is military force. This is how it always was, and this is how it always will be. Those who don’t believe in the law of the jungle are not just deluding themselves, but are putting their very existence at risk. They will not survive long. Another school of thought argues that the so-called law of the jungle isn’t a natural law at all. Humans made it, and humans can change it. Contrary to popular misconceptions, the first clear evidence for organised warfare appears in the archaeological record only 13,000 years ago. Even after that date there have been many periods devoid of archaeological evidence for war. Unlike gravity, war isn’t a fundamental force of nature. Its intensity and existence depend on underlying technological, economic and cultural factors. As these factors change, so does war. Evidence of such change is all around us. Over the past few generations, nuclear weapons have turned war between superpowers into a mad act of collective suicide, forcing the most powerful nations on Earth to find less violent ways to resolve conflict. Whereas great-power wars, such as the second Punic war or the second world war, have been a salient feature for much of history, in the past seven decades there has been no direct war between superpowers. During the same period, the global economy has been transformed from one based on materials to one based on knowledge. Where once the main sources of wealth were material assets such as gold mines, wheat fields and oil wells, today the main source of wealth is knowledge. And whereas you can seize oil fields by force, you cannot acquire knowledge that way. The profitability of conquest has declined as a result. Finally, a tectonic shift has taken place in global culture. Many elites in history—Hun chieftains, Viking jarls and Roman patricians, for example—viewed war positively. Rulers from Sargon the Great to Benito Mussolini sought to immortalise themselves by conquest (and artists such as Homer and Shakespeare happily obliged such fancies). Other elites, such as the Christian church, viewed war as evil but inevitable. In the past few generations, however, for the first time in history the world became dominated by elites who see war as both evil and avoidable. Even the likes of George W. Bush and Donald Trump, not to mention the Merkels and Arderns of the world, are very different types of politicians than Attila the Hun or Alaric the Goth. They usually come to power with dreams of domestic reforms rather than foreign conquests. While in the realm of art and thought, most of the leading lights —from Pablo Picasso to Stanley Kubrick—are better known for depicting the senseless horrors of combat than for glorifying its architects. As a result of all these changes, most governments stopped seeing wars of aggression as an acceptable tool to advance their interests, and most nations stopped fantasising about conquering and annexing their neighbours. It is simply not true that military force alone prevents Brazil from conquering Uruguay or prevents Spain from invading Morocco. The parameters of peace The decline of war is evident in numerous statistics. Since 1945, it has become relatively rare for international borders to be redrawn by foreign invasion, and not a single internationally recognised country has been completely wiped off the map by external conquest. There has been no shortage of other types of conflicts, such as civil wars and insurgencies. But even when taking all types of conflict into account, in the first two decades of the 21st century human violence has killed fewer people than suicide, car accidents or obesity-related diseases. Gunpowder has become less lethal than sugar. Scholars argue back and forth about the exact statistics, but it is important to look beyond the maths. The decline of war has been a psychological as well as statistical phenomenon. Its most important feature has been a major change in the very meaning of the term “peace”. For most of history peace meant only “the temporary absence of war”. When people in 1913 said that there was peace between France and Germany, they meant that the French and German armies were not clashing directly, but everybody knew that a war between them might nevertheless erupt at any moment. In recent decades “peace” has come to mean “the implausibility of war”. For many countries, being invaded and conquered by the neighbours has become almost inconceivable. I live in the Middle East, so I know perfectly well that there are exceptions to these trends. But recognising the trends is at least as important as being able to point out the exceptions. The “new peace” hasn’t been a statistical fluke or hippie fantasy. It has been reflected most clearly in coldly-calculated budgets. In recent decades governments around the world have felt safe enough to spend an average of only about 6.5% of their budgets on their armed forces, while spending far more on education, health care and welfare. We tend to take it for granted, but it is an astonishing novelty in human history. For thousands of years, military expenditure was by far the biggest item on the budget of every prince, khan, sultan and emperor. They hardly spent a penny on education or medical help for the masses. The decline of war didn’t result from a divine miracle or from a change in the laws of nature. It resulted from humans making better choices. It is arguably the greatest political and moral achievement of modern civilisation. Unfortunately, the fact that it stems from human choice also means that it is reversible. Technology, economics and culture continue to change. The rise of cyber weapons, AI-driven economies and newly militaristic cultures could result in a new era of war, worse than anything we have seen before. To enjoy peace, we need almost everyone to make good choices. By contrast, a poor choice by just one side can lead to war. This is why the Russian threat to invade Ukraine should concern every person on Earth. If it again becomes normative for powerful countries to wolf down their weaker neighbours, it would affect the way people all over the world feel and behave. The first and most obvious result of a return to the law of the jungle would be a sharp increase in military spending at the expense of everything else. The money that should go to teachers, nurses and social workers would instead go to tanks, missiles and cyber weapons. A return to the jungle would also undermine global co-operation on problems such as preventing catastrophic climate change or regulating disruptive technologies such as artificial intelligence and genetic engineering. It isn’t easy to work alongside countries that are preparing to eliminate you. And as both climate change and an AI arms race accelerate, the threat of armed conflict will only increase further, closing a vicious circle that may well doom our species. History’s direction If you believe that historic change is impossible, and that humanity never left the jungle and never will, the only choice left is whether to play the part of predator or prey. Given such a choice, most leaders would prefer to go down in history as alpha predators, and add their names to the grim list of conquerors that unfortunate pupils are condemned to memorize for their history exams. But maybe change is possible? Maybe the law of the jungle is a choice rather than an inevitability? If so, any leader who chooses to conquer a neighbour will get a special place in humanity’s memory, far worse than your run-of-the-mill Tamerlane. He will go down in history as the man who ruined our greatest achievement. Just when we thought we were out of the jungle, he pulled us back in. I don’t know what will happen in Ukraine. But as a historian I do believe in the possibility of change. I don’t think this is naivety—it’s realism. The only constant of human history is change. And that’s something that perhaps we can learn from the Ukrainians. For many generations, Ukrainians knew little but tyranny and violence. They endured two centuries of tsarist autocracy (which finally collapsed amidst the cataclysm of the first world war). A brief attempt at independence was quickly crushed by the Red Army that re-established Russian rule. Ukrainians then lived through the terrible man-made famine of the Holodomor, Stalinist terror, Nazi occupation and decades of soul-crushing Communist dictatorship. When the Soviet Union collapsed, history seemed to guarantee that Ukrainians would again go down the path of brutal tyranny – what else did they know? But they chose differently. Despite history, despite grinding poverty and despite seemingly insurmountable obstacles, Ukrainians established a democracy. In Ukraine, unlike in Russia and Belarus, opposition candidates repeatedly replaced incumbents. When faced with the threat of autocracy in 2004 and 2013, Ukrainians twice rose in revolt to defend their freedom. Their democracy is a new thing. So is the “new peace”. Both are fragile, and may not last long. But both are possible, and may strike deep roots. Every old thing was once new. It all comes down to human choices.■ Copyright
© Yuval Noah Harari 2022. Yuval Noah Harari is a historian, philosopher and author of “Sapiens” (2014), “Homo Deus” (2016) and the series “Sapiens: A Graphic History” (2020-21). He is a lecturer in the Hebrew University of Jerusalem’s history department and co-founder of Sapienship, a social-impact company.
|
nhà kinh tế học.com Yuval Noah Harari lập luận rằng những gì đang bị đe dọa ở Ukraine là hướng đi của lịch sử nhân loại Ngày 9 tháng 2 năm 2022 (Cập nhật ngày 11 tháng 2 năm 2022) TRỌNG TÂM của cuộc khủng hoảng Ukraine đặt ra một câu hỏi cơ bản về bản chất của lịch sử và bản chất của nhân loại: liệu sự thay đổi có thể xảy ra? Liệu con người có thể thay đổi cách họ hành xử, hay lịch sử lặp lại không ngừng, với việc con người mãi mãi bị lên án là tái hiện những bi kịch trong quá khứ mà không thay đổi bất cứ điều gì ngoại trừ phong cách trang trí? Một trường phái tư tưởng kiên quyết phủ nhận khả năng thay đổi. Nó lập luận rằng thế giới là một khu rừng, kẻ mạnh làm mồi cho kẻ yếu và điều duy nhất ngăn một nước này đánh bại nước khác là lực lượng quân sự. Đây là cách nó luôn như vậy, và đây là cách nó sẽ luôn như vậy. Những người không tin vào luật rừng không chỉ đang tự huyễn hoặc bản thân mà còn đang đặt sự tồn tại của họ vào tình thế nguy hiểm. Chúng sẽ không tồn tại lâu. Một trường phái tư tưởng khác lập luận rằng cái gọi là quy luật rừng rậm hoàn toàn không phải là quy luật tự nhiên. Con người đã tạo ra nó và con người có thể thay đổi nó. Trái ngược với những quan niệm sai lầm phổ biến, bằng chứng rõ ràng đầu tiên về chiến tranh có tổ chức chỉ xuất hiện trong hồ sơ khảo cổ cách đây 13.000 năm. Ngay cả sau ngày đó, đã có nhiều thời kỳ không có bằng chứng khảo cổ về chiến tranh. Không giống như lực hấp dẫn, chiến tranh không phải là lực lượng cơ bản của tự nhiên. Cường độ và sự tồn tại của nó phụ thuộc vào các yếu tố công nghệ, kinh tế và văn hóa cơ bản. Khi những yếu tố này thay đổi, chiến tranh cũng vậy. Bằng chứng về sự thay đổi đó là tất cả xung quanh chúng ta. Trong vài thế hệ qua, vũ khí hạt nhân đã biến chiến tranh giữa các siêu cường thành một hành động tự sát tập thể điên cuồng, buộc các quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất phải tìm cách ít bạo lực hơn để giải quyết xung đột. Trong khi các cuộc chiến tranh giữa các cường quốc, chẳng hạn như chiến tranh Punic lần thứ hai hoặc chiến tranh thế giới thứ hai, là một đặc điểm nổi bật trong phần lớn lịch sử, trong bảy thập kỷ qua không có cuộc chiến trực tiếp nào giữa các siêu cường. Trong cùng thời kỳ, nền kinh tế toàn cầu đã được chuyển đổi từ nền kinh tế dựa trên vật liệu sang nền kinh tế dựa trên tri thức. Nơi mà trước đây nguồn của cải chính là tài sản vật chất như mỏ vàng, cánh đồng lúa mì và giếng dầu, thì ngày nay nguồn của cải chính là kiến thức. Và trong khi bạn có thể chiếm giữ các mỏ dầu bằng vũ lực, bạn không thể có được kiến thức theo cách đó. Kết quả là lợi nhuận của việc chinh phục đã giảm xuống. Cuối cùng, một sự thay đổi kiến tạo đã diễn ra trong văn hóa toàn cầu. Nhiều giới tinh hoa trong lịch sử - ví dụ như thủ lĩnh Hun, những người chơi khăm của người Viking và các nhà yêu nước La Mã - đã nhìn nhận chiến tranh một cách tích cực. Các nhà cai trị từ Sargon Đại đế đến Benito Mussolini đều tìm cách bất tử bằng cách chinh phục (và các nghệ sĩ như Homer và Shakespeare vui vẻ tuân theo những điều tưởng tượng đó). Các tầng lớp tinh hoa khác, chẳng hạn như nhà thờ Thiên chúa giáo, coi chiến tranh là xấu xa nhưng không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, trong vài thế hệ qua, lần đầu tiên trong lịch sử, thế giới bị thống trị bởi giới tinh hoa, những người coi chiến tranh là cả điều ác và có thể tránh được. Ngay cả những người như George W. Bush và Donald Trump, chưa kể Merkels và Arderns trên thế giới, là những kiểu chính trị gia rất khác với Attila the Hun hay Alaric the Goth. Họ thường lên nắm quyền với ước mơ cải cách trong nước hơn là chinh phục nước ngoài. Trong lĩnh vực nghệ thuật và tư tưởng, hầu hết các đèn chiếu sáng hàng đầu - từ Pablo Picasso đến Stanley Kubrick - được biết đến nhiều hơn để miêu tả sự khủng khiếp vô nghĩa của chiến đấu hơn là để tôn vinh các kiến trúc sư của nó. Kết quả của tất cả những thay đổi này, hầu hết các chính phủ không còn coi chiến tranh xâm lược là một công cụ có thể chấp nhận được để thúc đẩy lợi ích của họ, và hầu hết các quốc gia ngừng ảo tưởng về việc chinh phục và thôn tính các nước láng giềng của họ. Chỉ đơn giản là lực lượng quân sự ngăn cản Brazil chinh phục Uruguay hoặc ngăn Tây Ban Nha xâm lược Maroc là không đúng. Các thông số của hòa bình Sự suy tàn của chiến tranh được thể hiện rõ trong nhiều số liệu thống kê. Kể từ năm 1945, việc các đường biên giới quốc tế được vẽ lại bởi sự xâm lược của nước ngoài đã trở nên tương đối hiếm, và không một quốc gia nào được quốc tế công nhận hoàn toàn bị xóa sổ khỏi bản đồ bởi sự xâm lược của bên ngoài. Không thiếu các loại xung đột khác, chẳng hạn như nội chiến và nổi dậy. Nhưng ngay cả khi tính đến tất cả các loại xung đột, trong hai thập kỷ đầu của thế kỷ 21, bạo lực của con người đã giết chết ít người hơn là tự tử, tai nạn xe hơi hoặc các bệnh liên quan đến béo phì. Thuốc súng ít gây chết người hơn đường. Các học giả tranh luận qua lại về các số liệu thống kê chính xác, nhưng điều quan trọng là phải nhìn xa hơn các phép toán. Sự suy tàn của chiến tranh là một hiện tượng tâm lý cũng như thống kê. Đặc điểm quan trọng nhất của nó là một sự thay đổi lớn về ý nghĩa của thuật ngữ “hòa bình”. Đối với hầu hết lịch sử, hòa bình chỉ có nghĩa là “chiến tranh tạm thời vắng bóng”. Khi mọi người vào năm 1913 nói rằng có hòa bình giữa Pháp và Đức, họ có nghĩa là quân đội Pháp và Đức không xung đột trực tiếp, nhưng mọi người đều biết rằng chiến tranh giữa họ có thể nổ ra bất cứ lúc nào. Trong những thập kỷ gần đây, “hòa bình” có nghĩa là “sự bất khả thi của chiến tranh”. Đối với nhiều quốc gia, việc bị xâm lược và chinh phục bởi các nước láng giềng đã trở nên gần như không thể tưởng tượng nổi. Tôi sống ở Trung Đông, vì vậy tôi hoàn toàn biết rõ rằng có những ngoại lệ đối với những xu hướng này. Nhưng việc nhận ra các xu hướng ít nhất cũng quan trọng như việc bạn có thể chỉ ra các trường hợp ngoại lệ. “Nền hòa bình mới” không phải là một ảo tưởng thống kê hay hippie. Nó đã được phản ánh rõ ràng nhất trong các ngân sách được tính toán một cách lạnh lùng. Trong những thập kỷ gần đây, các chính phủ trên thế giới đã cảm thấy đủ an toàn khi chỉ chi trung bình khoảng 6,5% ngân sách cho các lực lượng vũ trang của họ, trong khi chi tiêu nhiều hơn cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe và phúc lợi. Chúng ta có xu hướng coi đó là điều hiển nhiên, nhưng đó là một điều mới lạ đáng kinh ngạc trong lịch sử loài người. Trong hàng nghìn năm, chi tiêu quân sự cho đến nay là khoản mục lớn nhất trong ngân sách của mọi hoàng tử, hãn quốc, quốc vương và hoàng đế. Họ hầu như không chi một xu nào cho giáo dục hay trợ giúp y tế cho quần chúng. Sự suy tàn của chiến tranh không phải là kết quả của một phép màu thiêng liêng hay từ sự thay đổi các quy luật tự nhiên. Nó là kết quả của việc con người đưa ra những lựa chọn tốt hơn. Nó được cho là thành tựu chính trị và đạo đức lớn nhất của nền văn minh hiện đại. Thật không may, thực tế là nó bắt nguồn từ sự lựa chọn của con người cũng có nghĩa là nó có thể đảo ngược. Công nghệ, kinh tế và văn hóa tiếp tục thay đổi. Sự gia tăng của vũ khí mạng, các nền kinh tế do AI điều khiển và các nền văn hóa quân sự mới có thể dẫn đến một kỷ nguyên chiến tranh mới, tồi tệ hơn bất cứ điều gì chúng ta từng thấy trước đây. Để tận hưởng hòa bình, hầu như tất cả mọi người đều cần có những lựa chọn đúng đắn. Ngược lại, sự lựa chọn không tốt của một bên có thể dẫn đến chiến tranh. Đây là lý do tại sao mối đe dọa xâm lược Ukraine của Nga khiến mọi người trên Trái đất lo ngại. Nếu điều này một lần nữa trở thành quy chuẩn đối với các quốc gia hùng mạnh trong việc săn lùng các nước láng giềng yếu hơn của họ, thì điều đó sẽ ảnh hưởng đến cách mọi người trên toàn thế giới cảm nhận và hành xử. Kết quả đầu tiên và rõ ràng nhất của việc quay trở lại luật rừng là chi tiêu quân sự tăng mạnh bằng mọi thứ khác. Thay vào đó, tiền dành cho giáo viên, y tá và nhân viên xã hội sẽ được chuyển cho xe tăng, tên lửa và vũ khí mạng. Việc quay trở lại rừng rậm cũng sẽ làm suy yếu sự hợp tác toàn cầu trong các vấn đề như ngăn chặn biến đổi khí hậu thảm khốc hoặc điều chỉnh các công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo và kỹ thuật di truyền. Thật không dễ dàng để làm việc cùng với các quốc gia đang chuẩn bị loại bỏ bạn. Và khi cả biến đổi khí hậu và cuộc chạy đua vũ trang AI tăng tốc, mối đe dọa xung đột vũ trang sẽ chỉ gia tăng hơn nữa, khép lại một vòng luẩn quẩn có thể diệt vong loài người chúng ta. Hướng lịch sử Nếu bạn tin rằng sự thay đổi lịch sử là không thể, và nhân loại không bao giờ rời khỏi rừng rậm và sẽ không bao giờ rời khỏi rừng rậm, lựa chọn duy nhất còn lại là đóng vai kẻ săn mồi hay con mồi. Với sự lựa chọn như vậy, hầu hết các nhà lãnh đạo muốn đi vào lịch sử như những kẻ săn mồi alpha, và thêm tên của họ vào danh sách những kẻ chinh phục nghiệt ngã mà những học sinh bất hạnh phải ghi nhớ trong các kỳ thi lịch sử của họ. Nhưng có thể thay đổi là có thể? Có lẽ luật rừng là một sự lựa chọn hơn là một điều tất yếu? Nếu vậy, bất kỳ nhà lãnh đạo nào chọn chinh phục một người hàng xóm sẽ có được một vị trí đặc biệt trong ký ức của nhân loại, tệ hơn rất nhiều so với Tamerlane của bạn. Anh ấy sẽ đi vào lịch sử với tư cách là người đã phá hỏng thành tựu vĩ đại nhất của chúng ta. Ngay khi chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã ra khỏi rừng, anh ấy đã kéo chúng tôi trở lại. Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra ở Ukraine. Nhưng với tư cách là một nhà sử học, tôi tin vào khả năng thay đổi. Tôi không nghĩ đây là sự ngây thơ - đó là chủ nghĩa hiện thực. Hằng số duy nhất của lịch sử loài người là sự thay đổi. Và đó là điều mà có lẽ chúng ta có thể học hỏi từ người Ukraine. Trong nhiều thế hệ, người Ukraine ít biết đến sự chuyên chế và bạo lực. Họ đã phải chịu đựng hai thế kỷ của chế độ chuyên chế Nga hoàng (cuối cùng đã sụp đổ giữa trận đại hồng thủy của chiến tranh thế giới thứ nhất). Một nỗ lực ngắn ngủi giành độc lập đã nhanh chóng bị Hồng quân tái lập quyền thống trị của Nga đè bẹp. Người Ukraine sau đó đã sống qua nạn đói khủng khiếp do con người gây ra bởi Holodomor, sự khủng bố của chủ nghĩa Stalin, sự chiếm đóng của Đức Quốc xã và nhiều thập kỷ của chế độ độc tài Cộng sản nghiền nát. Khi Liên Xô sụp đổ, lịch sử dường như đảm bảo rằng người Ukraine sẽ lại đi xuống con đường của chế độ chuyên chế tàn bạo - họ còn biết gì nữa không? Nhưng họ đã chọn khác. Bất chấp lịch sử, bất chấp đói nghèo và bất chấp những trở ngại dường như không thể vượt qua, người Ukraine đã thiết lập một nền dân chủ. Ở Ukraine, không giống như ở Nga và Belarus, các ứng cử viên đối lập liên tục thay thế những người đương nhiệm. Khi đối mặt với mối đe dọa của chế độ chuyên quyền vào năm 2004 và 2013, người Ukraine đã hai lần nổi dậy nổi dậy để bảo vệ tự do của họ. Nền dân chủ của họ là một điều mới. “Hòa bình mới” cũng vậy. Cả hai đều mong manh, và có thể không tồn tại lâu. Nhưng cả hai đều có thể xảy ra, và có thể tác động sâu vào gốc rễ. Mọi điều cũ đã từng là mới. Tất cả đều phụ thuộc vào sự lựa chọn của con người. ■ Bản
quyền © Yuval Noah Harari 2022.
Yuval Noah Harari là nhà sử học, triết gia và tác giả của “Sapiens” (2014), “Homo Deus” (2016) và loạt truyện “Sapiens: A Graphic History” (2020-21). Ông là giảng viên khoa lịch sử của Đại học Hebrew ở Jerusalem và là đồng sáng lập của Sapienship, một công ty có tác động xã hội.
|
Wirtschaftswissenschaftler. com Yuval Noah Harari argumentiert, dass es in der Ukraine um die Richtung der Menschheitsgeschichte geht 9. Februar 2022 (Aktualisiert am 11. Februar 2022) IM HERZEN der Ukraine-Krise liegt eine grundlegende Frage über das Wesen der Geschichte und das Wesen der Menschheit: Ist Veränderung möglich? Können Menschen ihr Verhalten ändern, oder wiederholt sich die Geschichte endlos, wobei die Menschen für immer dazu verdammt sind, vergangene Tragödien nachzuspielen, ohne irgendetwas außer dem Dekor zu ändern? Eine Denkschule bestreitet entschieden die Möglichkeit der Veränderung. Es argumentiert, dass die Welt ein Dschungel ist, dass die Starken Jagd auf die Schwachen machen und dass das Einzige, was ein Land daran hindert, ein anderes zu verschlingen, militärische Gewalt ist. So war es immer und so wird es immer sein. Wer nicht an das Gesetz des Dschungels glaubt, betrügt sich nicht nur selbst, sondern setzt seine Existenz aufs Spiel. Sie werden nicht lange überleben. Eine andere Denkschule argumentiert, dass das sogenannte Gesetz des Dschungels überhaupt kein Naturgesetz ist. Menschen haben es gemacht, und Menschen können es ändern. Im Gegensatz zu weit verbreiteten Missverständnissen erscheinen die ersten eindeutigen Beweise für organisierte Kriegsführung in den archäologischen Aufzeichnungen erst vor 13.000 Jahren. Auch nach diesem Datum gab es viele Perioden ohne archäologische Beweise für einen Krieg. Im Gegensatz zur Schwerkraft ist Krieg keine grundlegende Naturgewalt. Seine Intensität und Existenz hängen von zugrunde liegenden technologischen, wirtschaftlichen und kulturellen Faktoren ab. Wenn sich diese Faktoren ändern, ändert sich auch der Krieg. Beweise für eine solche Veränderung sind überall um uns herum. In den letzten Generationen haben Atomwaffen den Krieg zwischen Supermächten in einen wahnsinnigen Akt des kollektiven Selbstmords verwandelt und die mächtigsten Nationen der Erde gezwungen, weniger gewalttätige Wege zur Konfliktlösung zu finden. Während Großmachtkriege, wie der zweite Punische Krieg oder der Zweite Weltkrieg, einen Großteil der Geschichte geprägt haben, hat es in den vergangenen sieben Jahrzehnten keinen direkten Krieg zwischen Supermächten gegeben. Im gleichen Zeitraum hat sich die Weltwirtschaft von einer auf Materialien basierenden zu einer auf Wissen basierenden Wirtschaft gewandelt. Wo früher Sachwerte wie Goldminen, Weizenfelder und Ölquellen die Hauptquelle des Reichtums waren, ist heute die Hauptquelle des Reichtums Wissen. Und während man Ölfelder gewaltsam erobern kann, kann man sich auf diese Weise kein Wissen aneignen. Die Rentabilität der Eroberung ist infolgedessen zurückgegangen. Schließlich hat in der globalen Kultur eine tektonische Verschiebung stattgefunden. Viele Eliten in der Geschichte – zum Beispiel Hunnenhäuptlinge, Wikingerjarls und römische Patrizier – sahen den Krieg positiv. Herrscher von Sargon dem Großen bis zu Benito Mussolini versuchten, sich durch Eroberung zu verewigen (und Künstler wie Homer und Shakespeare kamen solchen Fantasien gerne nach). Andere Eliten, wie die christliche Kirche, betrachteten Krieg als böse, aber unvermeidlich. In den letzten Generationen wurde die Welt jedoch zum ersten Mal in der Geschichte von Eliten beherrscht, die Krieg sowohl als böse als auch als vermeidbar ansehen. Sogar Leute wie George W. Bush und Donald Trump, ganz zu schweigen von den Merkels und Arderns der Welt, sind ganz andere Typen von Politikern als Attila der Hunne oder Alaric der Gote. Sie kommen normalerweise eher mit Träumen von innenpolitischen Reformen als von ausländischen Eroberungen an die Macht. Im Bereich der Kunst und des Denkens sind die meisten führenden Köpfe – von Pablo Picasso bis Stanley Kubrick – eher dafür bekannt, die sinnlosen Schrecken des Kampfes darzustellen, als ihre Architekten zu verherrlichen. Als Ergebnis all dieser Veränderungen hörten die meisten Regierungen auf, Angriffskriege als akzeptables Instrument zur Durchsetzung ihrer Interessen zu sehen, und die meisten Nationen hörten auf, davon zu phantasieren, ihre Nachbarn zu erobern und zu annektieren. Es ist einfach nicht wahr, dass Brasilien allein durch militärische Gewalt daran gehindert wird, Uruguay zu erobern, oder dass Spanien daran gehindert wird, in Marokko einzumarschieren. Die Parameter des Friedens Der Niedergang des Krieges zeigt sich in zahlreichen Statistiken. Seit 1945 ist es relativ selten geworden, dass internationale Grenzen durch ausländische Invasionen neu gezogen wurden, und kein einziges international anerkanntes Land wurde durch äußere Eroberung vollständig von der Landkarte gewischt. Es gab keinen Mangel an anderen Arten von Konflikten wie Bürgerkriegen und Aufständen. Aber selbst unter Berücksichtigung aller Arten von Konflikten hat menschliche Gewalt in den ersten zwei Jahrzehnten des 21. Jahrhunderts weniger Menschen getötet als Selbstmord, Autounfälle oder durch Fettleibigkeit verursachte Krankheiten. Schießpulver ist weniger tödlich als Zucker. Gelehrte streiten hin und her über die genauen Statistiken, aber es ist wichtig, über die Mathematik hinauszuschauen. Der Niedergang des Krieges ist sowohl ein psychologisches als auch ein statistisches Phänomen. Sein wichtigstes Merkmal war eine große Veränderung in der Bedeutung des Begriffs „Frieden“. Für den größten Teil der Geschichte bedeutete Frieden nur „die vorübergehende Abwesenheit von Krieg“. Als die Leute 1913 sagten, dass es Frieden zwischen Frankreich und Deutschland gebe, meinten sie damit , dass die französischen und deutschen Armeen nicht direkt aufeinander prallten, aber jeder wusste, dass trotzdem jeden Moment ein Krieg zwischen ihnen ausbrechen könnte. In den letzten Jahrzehnten ist „Frieden“ zu der Bedeutung „die Unplausibilität des Krieges“ geworden. Für viele Länder ist es fast unvorstellbar geworden, von den Nachbarn überfallen und erobert zu werden. Ich lebe im Nahen Osten und weiß daher genau, dass es Ausnahmen von diesen Trends gibt. Aber die Trends zu erkennen ist mindestens genauso wichtig wie die Ausnahmen aufzeigen zu können. Der „neue Frieden“ war weder ein statistischer Zufall noch eine Hippie-Fantasie. Am deutlichsten schlägt sich das in kalt kalkulierten Budgets nieder. In den letzten Jahrzehnten haben sich Regierungen auf der ganzen Welt sicher genug gefühlt, um durchschnittlich nur etwa 6,5 % ihres Budgets für ihre Streitkräfte auszugeben, während sie weit mehr für Bildung, Gesundheitsversorgung und Wohlfahrt ausgeben. Wir neigen dazu, es für selbstverständlich zu halten, aber es ist eine erstaunliche Neuheit in der Menschheitsgeschichte. Jahrtausendelang waren die Militärausgaben bei weitem der größte Posten im Haushalt jedes Prinzen, Khans, Sultans und Kaisers. Sie gaben kaum einen Cent für Bildung oder medizinische Hilfe für die Massen aus. Der Niedergang des Krieges resultierte nicht aus einem göttlichen Wunder oder einer Änderung der Naturgesetze . Es resultierte daraus, dass Menschen bessere Entscheidungen trafen. Es ist wohl die größte politische und moralische Errungenschaft der modernen Zivilisation. Leider bedeutet die Tatsache, dass es aus menschlicher Wahl stammt, auch, dass es reversibel ist. Technik, Wirtschaft und Kultur verändern sich weiter. Der Aufstieg von Cyberwaffen, KI-gesteuerten Volkswirtschaften und neuen militaristischen Kulturen könnte zu einer neuen Ära des Krieges führen, schlimmer als alles, was wir zuvor gesehen haben. Um Frieden genießen zu können, müssen fast alle gute Entscheidungen treffen. Im Gegensatz dazu kann eine schlechte Wahl nur einer Seite zu einem Krieg führen. Aus diesem Grund sollte die russische Drohung, in die Ukraine einzudringen, jeden Menschen auf der Erde betreffen. Wenn es für mächtige Länder wieder zur Norm wird, ihre schwächeren Nachbarn zu verschlingen, würde dies die Art und Weise beeinflussen, wie Menschen auf der ganzen Welt fühlen und sich verhalten. Das erste und offensichtlichste Ergebnis einer Rückkehr zum Gesetz des Dschungels wäre ein starker Anstieg der Militärausgaben auf Kosten von allem anderen. Das Geld, das an Lehrer, Krankenschwestern und Sozialarbeiter gehen sollte, würde stattdessen in Panzer, Raketen und Cyberwaffen fließen. Eine Rückkehr in den Dschungel würde auch die globale Zusammenarbeit bei Problemen wie der Verhinderung des katastrophalen Klimawandels oder der Regulierung disruptiver Technologien wie künstlicher Intelligenz und Gentechnik untergraben. Es ist nicht einfach, mit Ländern zusammenzuarbeiten, die sich darauf vorbereiten, Sie zu eliminieren. Und während sich sowohl der Klimawandel als auch ein KI-Wettrüsten beschleunigen, wird die Bedrohung durch bewaffnete Konflikte nur noch weiter zunehmen und einen Teufelskreis schließen, der unserer Spezies zum Verhängnis werden könnte. Richtung der Geschichte Wenn Sie glauben, dass historische Veränderungen unmöglich sind und dass die Menschheit den Dschungel nie verlassen hat und nie verlassen wird, bleibt nur die Wahl, ob Sie die Rolle des Raubtiers oder der Beute spielen wollen. Angesichts einer solchen Wahl würden die meisten Führer es vorziehen, als Alpha-Raubtiere in die Geschichte einzugehen und ihre Namen der düsteren Liste der Eroberer hinzuzufügen, die unglückliche Schüler dazu verdammt sind, sich für ihre Geschichtsprüfungen auswendig zu lernen. Aber vielleicht ist Veränderung möglich? Vielleicht ist das Gesetz des Dschungels eher eine Wahl als eine Zwangsläufigkeit? Wenn dem so ist, wird jeder Anführer, der sich dafür entscheidet, einen Nachbarn zu erobern, einen besonderen Platz im Gedächtnis der Menschheit einnehmen, viel schlimmer als Ihr gewöhnlicher Tamerlane. Er wird als der Mann in die Geschichte eingehen, der unsere größte Errungenschaft ruiniert hat. Gerade als wir dachten, wir wären aus dem Dschungel heraus, zog er uns wieder hinein. Ich weiß nicht, was in der Ukraine passieren wird. Aber als Historiker glaube ich an die Möglichkeit des Wandels. Ich glaube nicht, dass das Naivität ist – es ist Realismus. Die einzige Konstante der Menschheitsgeschichte ist der Wandel. Und das können wir vielleicht von den Ukrainern lernen. Viele Generationen lang kannten die Ukrainer wenig als Tyrannei und Gewalt. Sie überstanden zwei Jahrhunderte der zaristischen Autokratie (die schließlich inmitten der Katastrophe des Ersten Weltkriegs zusammenbrach). Ein kurzer Unabhängigkeitsversuch wurde schnell von der Roten Armee niedergeschlagen, die die russische Herrschaft wiederherstellte. Die Ukrainer erlebten dann die schreckliche, von Menschen verursachte Hungersnot des Holodomor, den stalinistischen Terror, die Besetzung durch die Nazis und Jahrzehnte der seelenzerstörenden kommunistischen Diktatur. Als die Sowjetunion zusammenbrach, schien die Geschichte zu garantieren, dass die Ukrainer erneut den Weg der brutalen Tyrannei beschreiten würden – was wussten sie sonst noch? Aber sie haben sich anders entschieden. Trotz Geschichte, trotz erdrückender Armut und trotz scheinbar unüberwindbarer Hindernisse haben die Ukrainer eine Demokratie aufgebaut. Anders als in Russland und Weißrussland ersetzten in der Ukraine immer wieder Oppositionskandidaten die Amtsinhaber. Angesichts der drohenden Autokratie in den Jahren 2004 und 2013 erhoben sich die Ukrainer zweimal zu Revolten, um ihre Freiheit zu verteidigen. Ihre Demokratie ist eine neue Sache. So auch der „neue Frieden“. Beide sind zerbrechlich und halten möglicherweise nicht lange. Aber beides ist möglich und kann tiefe Wurzeln schlagen. Alles Alte war einmal neu. Es hängt alles von menschlichen Entscheidungen ab.■ Copyright
© Yuval Noah Harari 2022. Yuval Noah Harari ist Historiker, Philosoph und Autor von „Sapiens“ (2014), „Homo Deus“ (2016) und der Reihe „Sapiens: A Graphic History“ (2020-21). Er ist Dozent an der Geschichtsfakultät der Hebräischen Universität Jerusalem und Mitbegründer von Sapienship, einem Unternehmen mit sozialer Wirkung.
|
--
1
https://www.economist.com/by-invitation/2022/02/09/yuval-noah-harari-argues-that-whats-at-stake-in-ukraine-is-the-direction-of-human-history
